Taula periodikoa(b) – [PPT Powerpoint]

TAULA PERIODIKOABatx 2.maila

Elementuak eta konposatuak. Elementuak : Substantzia puruak dira,

metodo kimikoen bidez bestelako substantzia bakunagotan deskonposa ezin daitezkeenak. Konposatuak: Substantzia puruak dira, metodo kimikoen bidez bestelako substantzia bakunagotan deskonposa daitezkeenak.Gaur egun ezagutzen ditugun elementuen erdia XIX. mendean aurkitu ziren.

Zientzielariei beharrezko zitzaien elementu hauek nolabait antolatzea eta sailkatzea haien propietateak kontutan izanik,adibidez: Litio ( Li), Sodio(Na) eta Potasioa (K) metal bigunak dira eta oso erreaktiboak. Helio (He), Neon (Ne) eta Argona (Ar) gasak dira eta ia ia ez dute erreakzio kimikoetan parte harzten

3

Lehenengo sailkapen periodikoakBoyle(1661) 12 elementu Lavoisier(1789): 33 elementu :metal eta ezmetalak(GARAPEN HISTORIKOA)

Masa atomikoak neurtu zirenean, hainbat elementu kimikoen zenbait propietatea eta haien masa erlazionaturik zeudela behatu zen.

Dbereiner-en hirukoteak (1829): Erdiko elementuaren masa atomikoa beste bien batazbestekoa da.Cl, Br eta I; Li, Na eta K; S, Se eta Te Ca, Sr eta Ba;

Chancourtois-en torloju telurikoa (1862).

Newlands-en zortzikoteak (1864).

Dimitri Mendeleiev errusiarrak (1869) elementuen sailkapena propietate kimikoak kontuan izanik proposatu zuen eta hilabete batzuk beranduago Meyer alemaniarrak beste antzeko bat baina propietate fisikoetan oinarrituz eta bestea baino gutxiago landua izanik.L. Meyer

Mendeleiev-en sailkapena (1869).I . . . . . II . . . . . III . . . . . IV Ti = 50 V = 51 Cr = 52 Mn = 55 Fe = 56 V Zr = 90 Nb = 94 Mo = 96 Rh = 104,4 Ru = 104,4 VI ? = 180 Ta = 182 W = 186 Pt = 197,4 Ir = 198

.H=1 . . . . . . Li = 7 . . . . .

.. Be = 9,4 B = 11 C = 12 N = 14 O = 16 F = 19 Na = 23 . . . . .

.. Mg = 24 Al = 27,4 Si = 28 P = 31 S = 32 Cl = 35,5 K = 39 Ca = 40 ? = 45 ?Er = 56 ?Yt = 60

Ni = Co = 59Cu = 63,4 Zn = 65,4 ? = 68 ? = 70 As = 75 Se = 79,4 Br = 80 Rb = 85,4 Sr = 87,6 Ce = 92 La = 94 Di = 95 ?In = 75,6

Pd = 106,6Ag = 108 Cd = 112 Ur = 116 Sn = 118 Sb = 122 Te = 128? I = 127 Cs = 133 Ba = 137 . . .

Os = 199Hg = 200 . Au = 197? . Bi = 210 . . Tl = 204 Pb = 207 . . . . .

Th = 118?

Mendeleiev-en taula periodikoaElementuen sailkapen periodikoa egitean ondorengo irizpideak erabili zituen: masa atomiko orden gorakorra. Elementuak hilara horizontaletan eta ezkerretik eskuinera ordenatu zituen. Propietateen antzekotasuna, antzekoak zituztenak zutabe berdinean kokatu zituen. Taula hau egiterakoan: Zalantzan jarri zituen zenbait elementuen masa atomikoa Elementu batzuk beren tokitik kanpo taldekatu zituen beren propietateak kontutan izanik. Hutsuneak utzi zituen, aurkitu gabe zeunden zenbait elementu kokatzeko, eta haien propietateak aurreikusi zituen

Propiedad

Ekaaluminio

Galio

masa atmica Densidad (g/cm ) punto de fusin (C) Oxido3

68 5.9 Bajo Ea2O3

69.3 5.93 30.15 Ga2O3

formula del Cloruro

Ea2Cl6

Ga2Cl6

Propiedad

Eka-silicio

Germanio

masa atmicaDensidad (g/cm ) punto de fusin(C) color Electronegatividad (g/cm ) Oxicidad3 3

725.9 alto negro 4.7 base dbil

72.595.35 947 gris 4.7 base dbil

punto de ebullicindensidad del cloruro (g/cm )3

por debajo 100 C1.9

86C (GeCl4)1.9

GAUR EGUNGO SISTEMA PERIODIKOA Mendeleiev-ek proposaturiko taulan nahiz eta egokitzapen batzuk egin, eragozpen nahiko garrantzitsua zuen: masa atomikoaren arabera elementuak ordenatzean, hainbat elementu beren tokitik kanpo taldekatu beharra zegoen antzeko propietateen arabera antoluatu ahal izateko ( KAr;Te-I;Co-Ni). Beraz argi izan zuten masa atomikoa ez zela irispidea egokia. 1913. Moseley-k zehaztu zuen zenbaki atomikoa , eta elementuak ordenatzeko erabiltzea proposatu zuen, horrela elementuak zegozkien tokian geratzen ziren. Lege periodikoa Enuntziatu zuen : Elementuak zenbaki atomikoaren ordena gorakorraren arabera ordenatzean,haien propietate fisiko eta kimiko periodikoki errepikatzen dira

ELEMENTUEN SAILKAPEN PERIODIKOA

Beste taulak

LEGE PERIODIKOA ELEMENTUAK ZENBAKI ATOMIKOAREN ORDENA GORAKORRAREN ARABERA ORDENATZEAN, HAIEN PROPIETATE FISIKO ETA KIMIKO ASKO PERIODIKOKI ERREPIKATZEN DIRA.

Elementuen propietate kimikoak periodikoki errepikatzearen arrazoia elementuen balentzia elektroiak dira. Balentzia elektroiak: balentzia geruzan daudenak Balentzia geruza: atomo baten azken mailako geruza Elektroi bereizlea: azken orbitalean sarturiko azkena

EGITURA ETA TAULA PERIODIKOA 7 periodo 1etik 7ra izendatzen direnak,elementuen propietateak aldatuz doaz periodoetan zehar, portaera metalikotik portaera ezmetalikoraino, eta beti gas noble bat amaieran. Periodo bereko elementuetan, balentzia-elektroiak maila energetiko berean daude, elementu batek aurrekoak baino elektroi bat gehiago duelako, elektroi hau elektroi bereizlea da 18 talde daude,1etik 18ra izendatzen direnak.. Talde bereko elementuek antzeko propietate kimiko dute, balentzia geruzan (balentzia maila) elektroi-kopuru bera dutelako Talde bereko elementuek, balentzia geruzan duten egitura elektronikoa berdina da. (balentzia elektroiak berdinak)

EGITURA ELEKTRONIKOA ETA TAULA PERIODIKOAELEMENTU ADIERAZGARRIAK:1.eta 2. zutabeetako elementu metalikoak

ns1-213. -tik 18. rako zutabeetako elementu ezmetalikaak:

ns2p1-6

EGITURA ELEKTRONIKOA ETA TAULA PERIODIKOA 3. eta 11. zutabeetako elementuak TRANTSIZIO- METALAK

ns2(n-1)d1-10BARNE TRANTSIZIO-METALAK

ns2(n-1)p (n-2)d10 (n-2)f1-14.

taldeakBloke s taldea 1 2 13 14 15 16 17 18 3-12 izena Alkalinoak Alkalino-terreoakTerreoak Karbonoideoak Nitrogenoideoak Anfigenoak Halogenoak Gas geldoak

konfig. Electronikoa. n s1 n s2 n s 2 p1 n s2 p2 n s2 p3 n s2 p4 n s 2 p5 n s2 p6 n s2(n1)d1-10n s2 (n1)d1(n2)f1-14

p

df

Trantsizio-metalak Barne trantsizio-metalak (lantanidoak eta aktinidoak)

1.taldea: Metal alkalinoak.Ikurra Elementua Balentzia-mailako egitura elektronikoa

Li Na K Rb Cs Fr

Litioa Sodioa Potasioa Rubidioa Cesioa Frantzioa

2 s1 3 s1 4 s1 5 s1 6 s1 7 s1

2.taldea: Metal lurralkalinoak.Ikurra Be Mg Ca Sr Ba Ra Elementua Balentzia-mailako egitura elektronikoa 2 s2 Berilioa 3 s2 Magnesioa 4 s2 Kaltzioa 5 s2 Estrontzioa 6 s2 Bario 7 s2 Radioa

312.taldeak:Trantzisio-metalak.Ikurra Elementua Balentzia-mailako egitura elektronikoa

Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn

Eskandioa Titanioa Vanadioa Cromoa Manganesoa Burdina Kobaltoa Nikela Kuprea Zinka

3 d1 4 s2 3 d2 4 s2 3 d3 4 s2 3 d4 4 s2 3 d5 4 s2 3 d6 4 s2 3 d7 4 s2 3 d8 4 s2 3 d10 4 s1 3 d10 4 s2

13.taldea: Terreoak.Ikurra B Al Ga In Tl Elementua Balentzia-mailako egitura elektronikoa 2 s2 p1 Boroa 3 s2 p1 Aluminioa 4 s2 p1 Galioa 5 s2 p1 Indioa 6 s2 p1 Talioa

14.taldea: Karbonoideoak.Ikurra C Si Ge Sn Pb Elementua Balentzia-mailako egitura elektronikoa 2 s2 p2 Karbonoa 3 s2 p2 Silizioa 4 s2 p2 Germanioa 5 s2 p2 Eztainua 6 s2 p2 Beruna

15.taldea: Nitrogenoideoak.Ikurra N P As Sb Bi Elementua Balentzia-mailako egitura elektronikoa 2 s2 p3 Nitrogenoa 3 s2 p3 Fosforoa 4 s2 p3 Artsenikoa 5 s2 p3 Antimonioa 6 s2 p3 Bismutoa

16.taldea: Anfigenoak-kalkogenoakIkurra O S Se Te Po Elementua Balentzia-mailako egitura elektronikoa 2 s2 p4 Oxigenoa 3 s2 p4 Sufrea 4 s2 p4 Selenioa 5 s2 p4 Teluroa 6 s2 p4 Polonioa

17.taldea: Halogenoak.Ikurra F Cl Br I At Elementua Balentzia-mailako egitura elektronikoa 2 s2 p5 Fluorra 3 s2 p5 Kloroa 4 s2 p5 Bromoa 5 s2 p5 Iodoa 6 s2 p5 Astatoa

18.taldea: Gas geldoak.Ikurra He Ne Ar Kr Xe RnElementuaBalentzia-mailako egitura elektronikoa

Helioa Neona Argona Kriptona Xenona Radon

1 s2 2 s2 p6 3 s2 p6 4 s2 p6 5 s2 p6 6 s2 p6

gogoratu

Egitura elektronikoaaAzpimaila orbital-kopurua e – kopurua

s p d f g h

1 3 5 7 9 11

2 6 10 14 18 22

gogoratu Elementuen konfigurazio elektronikoen salbuespenak: 6. eta 11. taldeetan, atomoari azpimaila beteek eta erdibeteek egonkortasun gehigarria ematen dioetalako

29 Cu 1s22s2p63s2p6d104 s1 eta ez 1s22s2p63s2p6 d94 s2 24 Cr 1s22s2p63s2p6d54 s1 eta ez 1s22s2p63s2p6 d44 s2

Taula periodikoko blokeak1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18H s1 s2 H e p1 p2 p3 p4p5 p6

d1 d2 d3 d4 d5 d6 d7 d8 d9d10

f1 f2 f3 f4 f5 f6 f7 f8 f9 f10 f11 f12f13 f14

28

Koka ezazu [Xe]5d4 6 s2 konfigurazioa duen elementua

W

LINK INTERESGARRIAK. Taula peryodikoa Taula interaktiba

PROPIETATE KIMIKOAKPropietate fisiko eta kimiko batzuk modu erregular batean errepikatzen dira taldeetan eta periodoetan zehar. Honen kausa elementuen egitura elektronikoa eta zenbaki atomikoa dira: [Li] = [He] 2s1 [Na] = [Ne] 3s1 [K] = [Ar] 4s1 [Rb] = [Kr] 5s1

PROPIETATE PERIODIKOAKGarrantzitsuenak Erradio -Atomikoa. -Ionikoa. Ionizazio energia. Afinitate elektronikoa. Elektronegatibitatea. Izaera metalikoa.

ERRADIO ATOMIKOAZaila da zehaztea: Atomoa partikulen sistema dinamikoa delako, inguruko atomoek eragin handia sortzen dute. Atomoaren orbitalek dimentsio zehatzik ez dutelako. Elkarren artean loturiko bi atomoen nukleoen arteko distantziaren erdia. Atomo ezberdinak lotzen direnean, erradio atomiko lotura motaren araberakoa da. Erabilitako balioak konparazioak egiteko soilik erabili behar dira. .

Periodoan zehar, zenbaki atomikoa handitu ahala(eskuinerantz) erradioa gutxituz doa. , Z handitzean nukleoaren karga positiboa ere handitu egiten da, , baina maila elektronikoa ez da aldatzen; horrela nukleo eta elektroien arteko erakarpen indarrak handitzen dira atomoaren tamaina txikituz.. Talde batean, zenbaki atomikoa handitu ahala handituz

Publicaciones Similares