Aurkibidea – habe. Aurkibidea iv LARBA-KONTROLERAKO LAGUNTZA TEKNIKOA ARGAZKIAK: – 1. Argazkia: Tutuan

  • Aurkibidea ii LARBA-KONTROLERAKO LAGUNTZA TEKNIKOA EDUKIEN AURKIBIDEA 1. Sarrera: 1.1. Espeziea. 1.2. Larben segimenduaren garrantzia eta Dreissena polymorphari aurre egiteko datu-baseen eraketa. 1.3. Espeziaren hedapenaren biderik nagusienak. 1.4. Helburua eta hedadura. 2. Metodologia: 2.1. Laginketa-puntuak Lurralde Historikoka. 2.2. Laginketaren metodologia. 2.3. Metodologia analitikoa. 2.4. Laginketa estazioen azterketa. Uraren faktore fisiko-kimikoen ebaluaziorako metodologia. 3. Emaitzak: 3.1. Emaitza larbarioak Lurralde Historikoka. 3.2. Espeziaren hedapen biderik nagusienen ikerketaren emaitzak. 3.3. Laginketa estazioen emaitza fisiko-kimikoak. 4. Ondorioak: 4.1. Euskadiko ur-masen egungo egoera. 4.2. Espeziaren hedapen biderik nagusienen ikerketaren ondorioak. 4.3. Laginketa estazioen azterketaren ondorioak. 5. Gomendioak. 6. Bibliografia. 7. I Erankina: Kartografia.
  • Aurkibidea iii LARBA-KONTROLERAKO LAGUNTZA TEKNIKOA TAULA, IRUDI ETA ARGAZKIEN AURKIBIDEA TAULAK: – 1. Taula; Zebra-muskuiluaren ingurumen jasamen-mailak. – 2. Taula: Laginketa-guneak Lurralde Historikoka. – 3. Taula: Arabako lurraldean lortutako emaitzak. – 4. Taula: Bizkaiko lurraldean lortutako emaitzak. – 5. Taula: Gipuzkoako lurraldean lortutako emaitzak. – 6. Taula: Arraste bertikalaren bidezko laginketan lortutako balio fisiko-kimikoak eta larbarioak. – 7. Taula: pH, Kaltzio, Nitrato eta Fosfatoen batez besteko balioak Uribarri-Ganboan 2008. urtean. – 8. Taula: Biziraupen larbarioaren gaitasunaren balorazioa Uribarri-Ganboan 2008. urtean. – 9. Taula: Zebra-muskuiluak erasandako Euskaditik hurbileko ur-masak. – 10. Taula: CHEk Uribarri-Ganboa urtegian burututako laginketen emaitzak, 2008-2009 kanpainak. – 11. Taula: 2009ko zebra-muskuiluaren laginketa-guneen balio fisiko-kimikoak. – 12. Taula: Dreissena polymorpharen agerpen balio eta arrisku mailen sailkapena. – 13. Taula: Euskadiko Uren laginketa estazioen sailkapena arrisku mailetan. – 14. Taula: Laginketa-guneetako (Bizkai, Gipuzkoa eta Arabako) inbasio arriskuaren estimazioa. – 15. Taula: Biziraupen larbarioaren balioak eta Euskadiko 105 ur-masatan zenbatetsitako batez besteko dentsitateak (Uraren euskal agentziak emandako datuak). IRUDIAK: – 1. Irudia: Zebra-muskuiluaren ezaugarri larbarioak. – 2. Irudia: Ur-masa motaren araberako analitiken laburpena. – 3. Irudia: Analitiken ehunekoa Lurralde Historikoka. – 4. Irudia: Urtegietan egindako analitiken ehunekoa Lurralde Historikoka. – 5. Irudia: Ibaietan egindako analitiken ehunekoa Lurralde Historikoka. – 6. Irudia: Euskadiko laginketa-guneetako biziraupen larbarioaren ehunekoak. – 7. Irudia: Bizkaiko Lurralde Historikoko biziraupen larbarioaren ehunekoak. – 8. Irudia: Gipuzkoako Lurralde Historikoko biziraupen larbarioaren ehunekoak. – 9. Irudia: Arabako Lurralde Historikoko biziraupen larbarioaren ehunekoak.
  • Aurkibidea iv LARBA-KONTROLERAKO LAGUNTZA TEKNIKOA ARGAZKIAK: – 1. Argazkia: Tutuan eratutako biofoulinga. – 2. Argazkia: Plankton sarea eta laginak hartzearen xehekapena. – 3. Argazkia: Ontziaren desinfekzioaren xehekapena. – 4. Argazkia: 2007/07/9an CICAPek burututako arraste bidezko laginketan zehar egindako argazkia.
  • Sarrera eta helburuak 5 LARBA-KONTROLERAKO LAGUNTZA TEKNIKOA SARRERA ETA HELBURUAK
  • Sarrera eta helburuak 6 LARBA-KONTROLERAKO LAGUNTZA TEKNIKOA 1.SARRERA ETA HELBURUAK 1.1. Espeziea. Zebra-muskuilua ur ge zatako mol usku bibalbioa d a, Pallase k lehen engoz d eskribatu zu ena Pronto-Caspitako eskualdean (Itsaso Hilan eta Kaspiar itsasoan). Filogenetikoki Veneroida Orde nakoa, Dreisenoidea Familiakoa, Dreissena Gene rokoa eta polymorpha Espeziekoa. Molusku hauek forma eta pigmentazio asko izan ditzakete (hortik polymorpha izen zientifikoa). Hala ere, hurrengo hauek nabarmen daitezke identifikazio-arau gisa: – Maskorraren forma triangeluarra, itsas muskuiluenaren oso antzekoa. – Tamaina aldagarria da eta adina ren arabera aldatzen da. Ebro ko ibai-arroko indibiduo heldu garatuek 3 eta 3,5 cm. bitarteko tamaina aurkezten dute. – Muskuilu ha uek kuskuek marra zuriak eta beltzak tarte katzen dituen pi gmentazioa erakusten dute, hortik dator “zebra-muskuilua” izen arrunta. 1.1.1. Dreissena polymorpharen ziklo biologikoa. Espezie honen ziklo biol ogikoak bi f ase zeha ro ezberdinak d itu ezaug arri. Leh enengoak, planktonikoa, garapen aren etapa l arbarioak hartzen ditu. Bigarrena, bentonikoa, substratu gogorren gai nean b aino e z da ga ratzen, eta musku iluaren ga zte-aldia eta h eldu-aldia biltzen ditu. Larba-aldien barruan, bere morfologia eta heldutasun mailaren a rabera, hurrengo mota h auek ezberdintzen ditugu: – Larba tro koforak: Agertzen dire n leh enengoak dira, espe rmatozoideek ern aldutako obulu batetik sortzen dira; izugarri iragankorrak dira (24 ordu baino ez dute i rauten) eta berauek leku batean aurkitzeak ale helduak eta ugalketa jarduera daudela ad ierazten du. – Beliger l arbak: Mu skuiluaren ug alketa garaiko hasi erako estadi oetako fase rik nagusienak dira. “D” itxura dute eta 70 µ.ko tamaina gutxi gorabehera.Garapen estadio honetan zehar kaltzitazko kristalen deposizioa hasten da ku skuen gainean, nahiz eta oraindik gutx ienak i zan e ta alee n bi deragarritasuna o so urria izan fase h onetan.
  • Sarrera eta helburuak 7 LARBA-KONTROLERAKO LAGUNTZA TEKNIKOA – Pedibeliger l arbak: 160 e ta 300 µ. arteko tam aina dute. Aurre ko fasea ren D itxura tipikoa galtzen da unbo aren garapena dela bi de. Kaltzita gehia go dute ku skuetan eta horregatik, b eliger larbe k baino ja sankortasun h andiagoa dute ingurumen al daketen aurrean. Segimendu la rbarioa egite ko programetan batez ere l arba h auek aurkitze n dira, kopuru handiz. – Larba-ondoko fasea: Fa se larbariorik bilakatuenak dira. Beren tamaina 3 00 eta 500 µ. bitartekoa izaten da. Pilatu tako kaltzita asko dute, horregatik bere pisua handiagoa da eta ur-zutabean prezipitatzen dira, fase bentonikoari hasiera emanez. 1. Irudia: Zebra-muskuiluaren larba ezaugarriak Aurreko irudian ikus daitekeen bezala, garapen larbarioaren prozesuak indibiduoen tamaina eta pisua areag otzea d akar. Faserik ga ratuenek ka ltzitazko kri stal gehia go dit uzte kuskuetan despositaturik, eta urare n abi adura 1 ,5 m/s-ti k beherakoa de netan ja lkitzen d ira, su bstratu gogorrak aurkituz gero, bere bizi-zikloaren fase bentonikoari hasiera emanez. Lehen estadi o bentoni koa, gazteak di ra. Etapa honek la rbak substratu gog orrean jal kitzen direnenetatik finkatutako i ndibiduoek ugalketa ja rduerak garatu arteko denbora tartea hartzen du (Jenner et al. 1998). Indibiduoek fase ho netan duten tamaina 1 eta 6 milimetro bitarte koa izaten da. Dreissena polymorpharen ziklo biologikoaren fase honen iraupena aldagarria da eta ingurumen-baldintzen eta kokapeneko uraren ezaugarri fisiko-kimikoen mende dago. Ingurumen-baldintza egokietan gaztaro-fasearen iraupena hilabetekoa da gutxi gorabehera. TROKOFORA: -Tamaina 57 mikra -Iraupena 24 ordu -Ugalketa adierazleak BELIGER: -Tamaina 70 mikra -Ugalketa garaiaren hasieran nagusitzen dira. -Kaltzitaren deposizioa hasten da. PEDIBELIGER: -Tamaina 160 mikra. -Unboren garapena hasten da. -Ugarienak dira.LARBA-ONDOKOA: -Tamaina 500 mikra. -Kaltzita kopuru handia. -Kolonizazioaren hasiera adierazten dute.
  • Sarrera eta helburuak 8 LARBA-KONTROLERAKO LAGUNTZA TEKNIKOA Indibiduo ga zteak sexo-heldutasunera helduta koan, Dreissena polymorpharen h eldutasun fasea hasten da. Fase honen iraupena ezberdina da kokapenaren arabera, gure latitudeetan 3 urtekoa dela onartzen bada ere (Nalepa and Schloesser et al. 1992). Heldutasun fasean zeh ar zeb ra muskuiluak ha zkunde azka rra e rakusten du, baita ug altzeko gaitasun handia ere, eta horrela espezie inbaditzailearen paradigma bihurtzen da. Zebra-muskuiluaren ha zkunde-eredua a ldaerak au rkezten ditu indibiduoen adi naren arabera. Horrela, ale gazteak, hazkunde-tasa handiagoak dituztenak, 15 mm hazten dira bere bizitzaren lehenengo urtean. Horrek bere azken tamainaren (30-35 mm) %50 suposatzen du. (Resultados preliminares sobre ecología básica y distribución del mejillón cebra en el embalse de Riba – roja. Endesa). Era be rean, Dreissena polymorpharen ha zkunde-tasak al daketak izaten ditu i ngurumen-baldintzen ara bera. Er aginik handie na d uten fakto reak tenp eratura (Claudi and Mackie et al. 2009), uraren abiadura, zenbat eta txikiagoa izan abiadura, orduan eta hazkunde-tasa handiagoa (Nalepa and Schl oesser et al 1992), eta gai organikoen maila, nolabaiteko eutrofizazio maila duten ur-masetan hazkunderik handienak daudelarik(Mellina and Rasmussen et al. 1994). Zebra-musku
  • Publicaciones Similares